wszystkie | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Y | Z

  • Fitoplankton

    Wolno pływające, zwykle mikroskopijne rośliny wodne.

  • Fizyczne i chemiczne oczyszczanie

    Proces stosowany w oczyszczalniach ścieków. Fizyczne procesy to np. filtracja. Chemiczne traktowanie to koagulacja, chlorowanie, czy ozonowanie.

  • Produkt flokulacji

    Powstały podczas procesu flokulacji w wyniku akumulacji zawiesiny. Może się pojawiać naturalnie, ale jest zwykle indukowany w celu usunięcia pewnych cząsteczek z wody.

  • Flokulacja

    Akumulacja nie zestabilizowanych cząsteczek i mikro "odprysków" oraz stopniowe tworzenie się większych agregatów. Flokulanty to związki powodujące flokulacje.

  • Flotacja

    Metoda oddzielania mieszaniny typu substancja stala-cieczy oraz ciecz-ciecz, stosowana do cząsteczek o gęstości niższej niż cieczy w której się znajdują. Są trzy jej typy: naturalna, wspomagana i wymuszona (indukowana).

  • Fotosynteza

    Proces przekształcenia wody i dwutlenku węgla w węglowodany. Zachodzi w obecności chlorofilu i jest aktywowany przez światło słoneczne. W wyniku tego procesu uwalniany jest tlen. Jedynie rośliny i ograniczona liczba mikroorganizmów może przeprowadzać fotosyntezę.

  • Galon

    Jednostka miary objętości USA jest ona równa 3.785 litra.

  • Gazowy skład wód (podziemnych)

    Pojęcie oznacza skład gazów występujących w wodach podziemnych. Gazami głównymi, mogącymi występować w znacznych ilościach, są: tlen, azot, dwutlenek węgla, metan, siarkowodór. Podrzędnie lub w ilościach śladowych mogą występować też wodór, gazy szlachetne, niektóre gazowe węglowodory itp. Gazy występujące w wodach podziemnych mogą być pochodzenia atmosferycznego, glebowego (biochemicznego), geogenicznego (np. juwenilnego, radiogenicznego), kosmicznego i antropogenicznego. Gazami decydującymi o reżimie hydrogeochemicznym są głównie O2,H2S i CO2. Właściwości lecznicze nadają wodom podziemnym CO2, H2S, Rn. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Geneza wód podziemnych

    Wody podziemne powstają z opadów atmosferycznych poprzez infiltrację z kondensacji pary wodnej, a więc są związane z obiegiem wody. Mogą też pochodzić z syntezy gazów zawartych w magmie woda juwenilna, bądź też z dawnej infiltracji lub też z wód morskich zachowanych w porach osadów zmienionych a w procesach przeobrażenia wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Geotermia, energia geotermalna

    Geotermia jest wykorzystaniem ciepła Ziemi przez odbiór energii z gruntu lub górotworu za pośrednictwem nośników energii wprowadzonych do otworu wiertniczego. [Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze].

  • Geotermia wysokiej entalpii (wysokotemperaturowa)

    Temperatura źródła ciepła (wody termalne) umożliwia wykorzystanie bezpośrednie, bez udziału pomp ciepła („geotermia głęboka”), którego nośnikiem jest ciecz wypełniająca puste przestrzenie skalne (woda, para, gaz i ich mieszaniny). Wykorzystanie bezpośrednie, oprócz ciepłownictwa, może mieć miejsce w wielu innych dziedzinach, np. do celów rekreacyjnych (kąpieliska, balneologia), hodowli ryb, produkcji rolnej (szklarnie). [Kapuściński, Rodzoch, 2006]

  • Geotermia niskiej entalpii (niskotemperaturowa)

    Temperatura źródła ciepła (wód podziemnych i skał) < 20°C, energia odzyskiwania jest przy pomocy geotermalnych pomp ciepła („geotermia płytka”). [Kapuściński, Rodzoch, 2006]

  • Karcynogen

    Każde rozpuszczone w wodzie zanieczyszczenie, które może powodować chorobę nowotworową.

  • Geotermometry chemiczne

    Temperatura panująca w zbiorniku wody termalnej (wody termalne) może być oszacowana na podstawie składu chemicznego tej wody badanego w pobliżu powierzchni ziemi. U podstawy stosowania g.ch. leży założenie, że rozpuszczone w wodzie składniki minerałów budujących skały zbiornika znajdują się w równowadze chemicznej z tymi minerałami i że na trasie od zbiornika ku powierzchni nie nastąpiło zaburzenie tej równowagi. Najprostszym i najwcześniej zastosowanym g.ch. jest geotermometr krzemionkowy oparty na zależności od temperatury rozpuszczalności minerałów zbudowanych z krzemionki (kwarc, chalcedon, krzemionka bezpostaciowa). Inne g.ch. oparte są na stosunkach kationów zawartych w wodzie termalnej, np. Na/K, Na/Ca/Mg, Na/Li, Mg/Li. Często g.ch. dają wyniki rozbieżne, co może być spowodowane błędami w analizach wody (w szczególności w oznaczeniu glinu), nie do końca osiągniętą równowagą chemiczną między wodą a skałami oraz wieloma innymi przyczynami. Z reguły oceny temperatury zbiornika dokonuje się na podstawie kilku g.ch. dla osiągnięcia najbardziej prawdopodobnego wyniku. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Geotermometry izotopowe

    Izotopowe wskaźniki temperatury wody podziemnej oparte na reakcjach wymiany izotopowej między wodą termalną (wody termalne) a jej rozpuszczonymi składnikami. Do najczęściej stosowanych należą g.i. oparte na: wymianie izotopowej tlenu między H2O a SO42–, siarki między SO42– a H2S, węgla między CO2 i CH4 oraz wodoru między H2 i H2O. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Główne składniki wód

    Składniki nadające określony chemizm wodom podziemnym. Najczęściej utożsamiane z makroskładnikami, lub jonami głównymi wód podziemnych. Niekiedy obok makroskładników (lub jonów głównych), pojęcie to obejmuje główne gazy występujące w wodach podziemnych oraz substancję organiczną. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Główny użytkowy poziom (wód podziemnych

     Użytkowy poziom wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Główny zbiornik wód podziemnych GZWP

    Zbiornik wód podziemnych odpowiadający umownie ustalonym ilościowym i jakościowym kryteriom podstawowym: wydajność potencjalnego otworu studziennego powyżej 70 m3/h, wydajność ujęcia powyżej 10 000 m3/d, przewodność warstwy wodonośnej wyższa niż 10 m2/h, najwyższa klasa jakości wody. W obszarach deficytowych dla wyznaczenia GZWP stosuje się indywidualne kryteria ilościowe (zbiornik ma lokalnie praktyczne znaczenie użytkowe). W Polsce wydzielono 180 GZWP (40 wg indywidualnych kryteriów) o łącznej powierzchni 163 441 km2 i szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 7,35 km3/a. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Gospodarka wodna

    Działalność mająca na celu ustalanie form gospodarowania wodą (podziemną i powierzchniową) w celu racjonalnego wykorzystania i ochrony jej zasobów. W oparciu o wyniki badań przyrodniczych, a w szczególności hydrologicznych i hydrogeologicznych działania g. w. zmierzają do zaspokojenia potrzeb wodnych ludności, rolnictwa, przemysłu i energetyki oraz ochrony przed powodziami i zanieczyszczeniem wód. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Gradient geotermiczny

    Przyrost temperatury na jednostkę przyrostu głębokości wewnątrz Ziemi poniżej strefy termicznie neutralnej. Jednostką miary g. g. jest °C na 1 m przyrostu głębokości lub na wielokrotność m (np.1 km). Stopień geotermiczny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Tagi