Warunki/stan wody w odniesieniu do zanieczyszczeń.
-
Jakość wody
-
Jądro
Centrum atomu zawierające protony i neutrony i ma ładunek dodatni.
-
Jon
Atom w roztworze, który jest naładowany dodatnio (kation) lub ujemnie (anion).
-
Jakość wody
Właściwość wody opisana zespołem cech stanowiących o przydatności wody do określonych celów. Bez dodatkowego określenia celu, j. w. rozumiana jest jako przydatność dla zaopatrzenia ludności. J. w. określa się porównując analizę ocenianej wody z odpowiednimi przepisami lub normami. W związku z tym pojęcie j. w. różnie rozumiane jest w poszczególnych państwach (ze względu na stosowanie zróżnicowanych kryteriów), a nawet w danym kraju, ze względu na okresowe zmiany przepisów i zróżnicowane użytkowanie wód. Przy określaniu j. w. ocenia się jej skład chemiczny, właściwości fizyczne, właściwości chemiczne, właściwości organoleptyczne oraz stan bakteriologiczny (skład bakteriologiczny). Przekroczenie ocenianych wskaźników j. w. świadczy o zanieczyszczeniu geogenicznym lub antropogenicznym wody. Wody powierzchniowe i podziemne różni się jakością. Jakość wód podziemnych jest z reguły wyższa niż powszechnie zanieczyszczonych wód powierzchniowych. Wody podziemne wykazują też mniejsze wahania jakości, w naturalny sposób są bowiem lepiej chronione przed przenikaniem zanieczyszczeń z powierzchni terenu. Kryteria jakości (wody), Normy jakości wody pitnej, Woda pitna. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].
-
Jednostki twardości wody tabela przelicznikowa
mmol/l mval/l mg CaCO3/l (ppm) Stopień niemiecki °d Stopień francuski °f Stopień angielski °e gpg mmol/l 1 2 100 5,6 10 7 5,8 mval/l 0,5 1 50 2,8 5 3,5 2,9 mg CaCO3/l (ppm) 0,01 0,02 1 0,056 0,1 0,07 0,058 Stopień niemiecki °d 0,179 0,357 17,9 1 1,79 1,25 1,04 Stopień francuski °f 0,1 0,02 10 0,56 1 0,7 0,58 Stopień angielski °e 0,1430 0,029 14,3 0,8 1,43 1 0,833 gpg 0,172 0,0342 17,2 0,958 1,72 1,2 1 -
Jon amonowy NH 4+
Jednododatni rodnik (NH4+) zachowujący się w naturalnych warunkach podobnie do metali alkalicznych. Charakterystyczny składnik wód podziemnych występujących w warunkach redukcyjnych. Pojawia się w wodach podziemnych w wyniku naturalnych procesów, efektem których jest wydzielanie się amoniaku reagującego z wodą. W wodach gruntowych najczęściej pochodzi z mineralizacji substancji organicznej zachodzącej w warunkach redukcyjnych oraz denitryfikacji. Dostaje się też do wód razem ze ściekami rolniczymi, bytowymi, przemysłowymi. Łatwo sorbowany. Stężenia j. a. przekraczające 0,5 mg N/dm3 uznawane są za toksyczne, a występujące w wodach gruntowych traktowane jako bezpośredni wskaźnik ich zanieczyszczenia. Występowanie j. a. łącznie z substancję organiczną utrudnia uzdatnianie - chlorowanie wody ze względu na tworzenie organicznych chloramin. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].
-
Jon azotanowy NO 3- , azotany(V)
Najpowszechniejsza forma występowania azotu mineralnego w wodach podziemnych występujących w warunkach utleniających. Pojawia się zwykle jako efekt mineralizacji substancji organicznych (roślinnych i zwierzęcych), bądź procesów nitryfikacji. J. a. występujące w wodach potocznie nazywane są azotanami. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jony główne (wód podziemnych), jony podstawowe
Jony o dominujących stężeniach w wodach podziemnych. Należą do nich aniony (jon chlorkowy, jon siarczanowy, jon wodorowęglanowy) oraz kationy (jon sodowy, jon potasowy, jon wapniowy, jon magnezowy). Często jon potasowy i sodowy przedstawiane są łącznie, zwykle w przeliczeniu na jon sodowy. Stężenia j. g. i wzajemne ich proporcje wykorzystywane są przy klasyfikowaniu chemizmu wód podziemnych (klasyfikacje hydrogeochemiczne). Proporcje te zmieniają się wraz ze zmianami warunków środowiska występowania wód podziemnych. Strefowość hydrogeochemiczna pionowa. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon hydroksylowy OH - , wodorotlenowy jon, wodorotlenkowy jon
Jon powstający m.in. w wyniku dysocjacji cząsteczek wody. J. h. aktywnie uczestniczą w procesach hydrogeochemicznych (np. hydrolizie wody). Stężenie j. h. decyduje o zasadowości wody. Jon hydronowy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon magnezowy Mg 2+ , jon magnezu (II)
Jeden z głównych kationów wód podziemnych, występujący z reguły w podrzędnych stężeniach w stosunku do pozostałych kationów. Występuje na jednym poziomie utleniania - jako kation dwudodatni. Towarzyszy zwykle jonom wapnia, wyraźnie ustępując im ilościowo. Pochodzi z wietrzenia minerałów skał magmowych i ługowania skał osadowych głównie dolomitów. Aktywnie uczestniczy w procesach sorpcyjnych. Nadaje wodzie cechę zwaną twardością. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon potasowy K + , jon potasu (I)
Powszechnie spotykany składnik wód podziemnych, występujący w stężeniach niższych niż pozostałe główne kationy (główne składniki wód). W wodach podziemnych potas występuje na jednym stopniu utlenienia (+1) i aktywnie uczestniczy w procesach sorpcyjnych, na ogół silniej wiążąc się z minerałami ilastymi niż pozostałe kationy. W wodach podziemnych pojawia się jako efekt wietrzenia minerałów skał magmowych, ługowania soli ze skał osadowych, wymywania resztek ługów pokrystalizacyjnych i synsedymentacyjnych wód morskich. Może pochodzić z zanieczyszczeń bytowych, przemysłowych oraz rolniczych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon siarczanowy SO 42- , siarczan (VI)
Główne jony wód podziemnych, występujące wyłącznie w warunkach utleniających, gdzie są podstawową formą wodnej migracji siarki. Pojawiają się w wyniku ługowania skał zawierających minerały siarczanowe oraz jako efekt procesów sulfatyzacyjnych. Mogą być też efektem mineralizacji substancji organicznej, wietrzenia złóż siarczkowych, zanieczyszczeń antropogenicznych (górniczych, przemysłowych, bytowych, rolniczych, hodowlanych). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon wodorowęglanowy HCO 3-
Główny anion niskozmineralizowanych wód podziemnych uczestniczący w równowadze węglanowej. W wodach podziemnych pojawia się w wyniku rozpuszczania dwutlenku węgla oraz ługowania skał węglanowych. Niekiedy może być efektem antropogenicznego zanieczyszczenia wód. W miarę głębokości występowania wód podziemnych, stężenia j. w. ustępują ilościowo pozostałym głównym anionom (jony główne), ostatecznie zanikając na znacznych głębokościach. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon żelazawy Fe 2+ , jon żelaza (II), jon żelaza dwudodatniego
Najpowszechniejsza forma występowania żelaza w nisko zmineralizownych wodach podziemnych. Na tę formę przeliczane jest stężenie żelaza występującego w wodach naturalnych w różnych formach występowania (specjacjach) i na różnym poziomie utlenienia i podawane w standardowych analizach jako Fe2+. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jon żelazowy Fe 3+ , jon żelaza (III), jon żelaza trójdodatniego
Jony żelaza na +3 stopniu utlenienia występują w wodach podziemnych w znikomych ilościach, najczęściej w postaci różnego typu jonów kompleksowych. Występują wyłącznie w warunkach utleniających, gdzie też łatwo wytracają się w postaci tlenków i wodorotlenków. Stężenia jonu żelaza (III) w analizach wód najczęściej oceniane są łącznie ze stężeniami jonów Fe (II) i łącznie podawane jako Fe2+. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Jednostka tworząca kolonie
Miara określająca ilość mikroorganizmów w wodzie.
-
Jon
Atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.
-
Jonit wymieniacz jonitowy, żywica jonowymienna
Substancja służąca do przeprowadzania procesu wymiany jonowej, zazwyczaj występującego w postaci żelu lub porowatego ciała stałego, które posiadają zdolność selektywnego uwalniania jednych jonów i pochłaniania innych.