Zbiornik wodny, zwykle zbudowany z ziemi, do przetrzymywania wody zanieczyszczonej.
-
Retencyjny zbiornik
-
Rozkwit alg
Okres zwiększonego rozwoju i wzrostu alg co wpływa na jakość wody. Rozkwit alg sugeruje niebezpieczne zmiany w chemii wody.
-
Rozpuszczalność wodna
Maksymalne stężenie związku chemicznego, który rozpuszcza się w danej ilości wody.
-
Rozcieńczanie/ rozrzedzanie
Proces zmniejszenia stężenia komponentów w czasie. Może to zachodzić w wyniku absorpcji, adsorpcji, rozkładu lub przekształcania (reakcji).
-
Rozkład
Rozpad materii organicznej w wyniku działalności bakterii lub grzybów zmieniających chemiczna strukturę i fizyczne właściwości materii. foto-oksydacja
-
Rtęć
Rtęć jest drugim, po plutonie, najbardziej toksycznym pierwiastkiem na ziemi. Rtęć z jednego termometru może zatruć małe jezioro. Zalecenia Agencji Ochrony Środowiska podają za bezpieczną dawkę 0,1 mikrograma/kg masy ciała dorosłego człowieka dzienn
-
Rtęć
Rtęć jest drugim, po plutonie, najbardziej toksycznym pierwiastkiem na ziemi. Rtęć z jednego termometru może zatruć małe jezioro. Zalecenia Agencji Ochrony Środowiska podają za bezpieczną dawkę 0,1 mikrograma/kg masy ciała dorosłego człowieka dzienn
-
Rozpuszczanie
Proces, w którym cząsteczki stale mieszają się jedna po drugiej z cieczą i stają się częścią cieczy.
-
Równowaga węglanowa
Równowaga hydrogeochemiczna zachodząca powszechnie w wodach podziemnych obejmująca współdziałanie wody z dwutlenkiem węgla i węglanami nierozpuszczonymi i rozpuszczonymi w wodzie głównie w formie wodorowęglanów (CaCO3 + H2O + CO2 - Ca2+ + 2HCO3-). R. w. obejmuje też stan określonej proporcji między jonami: wodorowęglanowymi i dwuwęglanowymi (HCO3- CO32- + H+), bowiem w wodach podziemnych dysocjacja kwasu węglowego przebiega dwustopniowo. R. w. buforuje naturalne wody, decydując przy niskich mineralizacjach wód o ich odczynie. Dwutlenek węgla zrównoważony, Dwutlenek węgla agresywny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Rozlewisko
Płaski lub prawie płaski obszar wzdłuż rzeki lub strumienia, na który rozlewa się woda podczas wysokiego stanu wody.
-
Równowaga węglanowa
Równowaga hydrogeochemiczna zachodząca powszechnie w wodach podziemnych obejmująca współdziałanie wody z dwutlenkiem węgla i węglanami nierozpuszczonymi i rozpuszczonymi w wodzie głównie w formie wodorowęglanów (CaCO3 + H2O + CO2 - Ca2+ + 2HCO3-). R. w. obejmuje też stan określonej proporcji między jonami: wodorowęglanowymi i dwuwęglanowymi (HCO3- CO32- + H+), bowiem w wodach podziemnych dysocjacja kwasu węglowego przebiega dwustopniowo. R. w. buforuje naturalne wody, decydując przy niskich mineralizacjach wód o ich odczynie. Dwutlenek węgla zrównoważony, Dwutlenek węgla agresywny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Rozpuszczanie, roztwarzanie
Proces przechodzenia minerałów, gazów, cieczy do roztworu wodnego tworzenie z wodą podziemną mieszaniny jednorodnej pod względem fizycznym i chemicznym. R. wzbogaca wody podziemne w rozpuszczane substancje. R. obejmuje zarówno szereg związków nieorganicznych jak i organicznych. Procesem przeciwstawnym jest wytrącanie się minerałów. Procesy wytrącania i rozpuszczania zachodzą zgodnie z równowagą termodynamiczną pomiędzy wodą, gazami i rozpuszczanym minerałem. Ukierunkowanie przebiegu procesów rozpuszczania/wytrącania ocenia się obliczając wskaźnik nasycenia i porównując go z występującymi stężeniami minerału w badanej wodzie. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]
-
Radioaktywny
Mający właściwości uwalniania promieniowania.
-
Recyrkulacja
Recykling wody po jej użyciu; woda często przechodzi przez systemy oczyszczania przed ponownym użyciem.
-
Rozpuszczone gazy
Tlen i dwutlenek węgla są dwoma gazami najczęściej znajdowanymi w wodach naturalnych. Dwutlenek węgla zachowuje się jak słaby anion i jest usuwany przez silnie zasadowe żywice jonowymienne. Rozpuszczony tlen może być także usunięty przez żywice jonowymienne w formie siarczanowej, a poziom rozpuszczonego tlenu w wodzie zasilającej może być monitorowany przy pomocy elektrod selektywnych na tlen.
-
Rozpuszczone związki organiczne
Organiczne zanieczyszczenia wody pochodzą z rozkładu materii roślinnej zasadniczo są to kwasy huminowe i fulwowe – oraz z rolnictwa, papiernictwa oraz ścieków komunalnych i przemysłowych. Zawierają one detergenty, tłuszcze, oleje, rozpuszczalniki oraz pozostałości pestycydów i herbicydów. Dodatkowo, zawarte w wodzie związki organiczne mogą zawierać związki wyługowane z rurociągów, zbiorników oraz środków czyszczących. System oczyszczania wody może być także źródłem zanieczyszczeń i wobec tego musi być zaprojektowany nie tylko tak, żeby usuwać zanieczyszczenia z wody zasilającej, ale żeby uniknąć dodatkowego ponownego zanieczyszczenia pochodzącego z samego systemu. Związki organiczne zawarte w wodzie surowej często dają żółto-brązowe zabarwienie i mogą zablokować żywice jonowymienne, jak również zanieczyścić wodę wyprodukowaną. Stopień zanieczyszczenia organicznego może być mierzony za pomocą testu absorpcji tlenu (OA – oxygen absorbed) wykorzystującego roztwór nadmanganianu potasu, lub testu chemicznego zapotrzebowania tlenu (COD ). Obecnie coraz szerzej są stosowane analizatory całkowitego węgla organicznego (TOC - total organic carbon ), z powodu ich czułości w wykrywaniu niskich poziomów związków organicznych w próbkach wody. (Mówiąc ściśle, instrumenty te mierzą całkowity utlenialny węgiel organiczny (TOOC) obecny w próbkach). Woda o bardzo niskiej zawartości TOC (poniżej 10 ppb) jest szczególnie ważna dla użytkowników takich technik jak HPLC, analiza fluoroscencyjna oraz kultury tkankowe. Równie ważna, w przypadku gdy używane są systemy detekcji ultrafioletowej, jest konieczność, żeby woda miała bardzo niski poziom absorpcji światła UV (idealnie mniej niż 0,0001 jednostek absorpcji przy 254 nm).
-
Redox
Skrótowa nazwa reakcji redukcji/utleniania. Reakcje redox to seria reakcji substancji, w których zachodzi transport elektronów. Substancje otrzymujące elektron nazywają się utleniaczami.
-
Redukcja
Chemiczna reakcja, podczas której jony otrzymują elektrony aby zredukować ich dodatnia wartościowość.
-
Regeneracja jonitu
Wprowadzanie z powrotem jonu-odpowiednika do wymieniacza jonowego (jonitu), poprzez zamianę jonu o większym powinowactwie.
-
Rozpuszczone związki nieorganiczne
Substancje nieorganiczne w roztworze zawierają sole powodujące twardość, pochodzące z warstw skalnych: wodorowęglany wapnia i magnezu dają wzrost „twardości przemijającej”, podczas gdy siarczany i chlorki powodują „twardość nieprzemijającą”. Pośród innych zanieczyszczeń nieorganicznych obecnych w wodzie znajdują się:
dwutlenek węgla, który rozpuszcza się wodzie dając słaby kwas węglowy, sole sodowe, krzemiany wyługowane z piaszczystych koryt rzek, związki żelazowe i żelazawe pochodzące z minerałów i zardzewiałych rur stalowych, chlorki z wtrąceń solnych, aluminium z dozowania chemikaliów i z minerałów, fosforany z detergentów, oraz azotany z nawozów. Całkowita zawartość stałych związków rozpuszczonych (TDS – total dissolved solids) jest pozostałością w mg/l (lub ppm) otrzymaną przez tradycyjną metodę odparowania próbki wody do suchości i ogrzewania w 180°C. Pozostałość ta zawiera koloidy, nielotne związki organiczne oraz sole stabilne w tej temperaturze. Ponieważ największą częścią w suchej pozostałości są sole nieorganiczne, TDS jest używany jako wskaźnik całkowitej zawartości związków nieorganicznych obecnych w wodzie zasilającej. Może on być mierzony bezpośrednio lub szacowany w sposób przybliżony przez pomnożenie przewodnictwa wody w μS/cm w 25°C przez współczynnik 0,7.