wszystkie | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Y | Z

  • DE diatomaceous earth

    Ziemia okrzemkowa

  • Dehydratacja

    Usuwanie cząsteczek wody lub/oraz węglowodoru ze strumienia powietrza i innych gazów. 

  • Polaryzacja stężeniowa na membranie osmotycznej

    Zjawisko polaryzacji stężeniowej powoduje tworzenie się, w bezpośrednim sąsiedztwie membrany, warstwy granicznej roztworu o stężeniu przewyższającym średnie stężenie roztworu poddawanego filtracji. Wywołuje to niekorzystne obnizenie szybkości procesu oraz zmianę własności separacyjnych membrany.

    Zjawisko polaryzacji stężeniowej opisuje się matematycznie przy zastosowaniu tzw. modelu „filmu powierzchniowego”, który zakłada, że warstwa polaryzacyjna przy powierzchni membrany istnieje w warunkach przepływu laminarnego i burzliwego. W trakcie przebiegu filtracji membranowej substancja ulegająca oddzieleniu jest przenoszona do powierzchni membrany na zasadzie unoszenia konwekcyjnego, gromadzi się na niej, a następnie dyfunduje z powrotem do roztworu pod wpływem gradientu stężenia. 

    Początkowo szybkość transportu konwekcyjnego przewyższa szybkość dyfuzji w kierunku przeciwnym, co wywołuje wzrost stężenia w warstwie powierzchniowej. Ostatecznie ustala się równowaga między szybkością transportu w kierunku membrany a szybkością dyfuzji wstecznej powiększona o strumień permeatu. 

    W tych warunkach stężenie substancji rozpuszczonej w warstwie polaryzacyjnej osiąga wartość stałą, zawsze jednak wyższą niż stężenie w głębi roztworu.

    Efekt polaryzacji stężeniowej jest najbardziej znaczący w procesach mikrofiltracji i ultrafiltracji, ponieważ membrany stosowane w tych procesach charakteryzuje wysoki strumień permeatu, a współczynniki wnikania masy są niskie dzięki niskim wartościom współczynników dyfuzji związków wielkocząsteczkowych, koloidów i emulsji. W procesie odwróconej osmozy ma ona mniejsze znaczenie.

  • Adsorpcja na membranach

    Adsorpcja związków wielkocząsteczkowych zachodzi na powierzchni membrany. Jest ona wywołana powinowactwem materiału membrany i substancji występujących w roztworze. 

    Może ono mieć charakter powinowactwa hydrofilowo-hydrofobowego, powinowactwa związanego z polarnością cząsteczek, ładunkiem elektrycznym powierzchni membrany i substancji wielkocząsteczkowych oraz koloidalnych, siłą jonową i pH roztworów. 

    Szczególnie podatne na adsorpcję na polimerach hydrofobowych (polietylen, polipropylen) są cząsteczki białek. Membrany wykonane z polimerów hydrofilowych (np.: estry celulozy) są mniej podatne na adsorpcję i dlatego istnieje potrzeba do wytwarzania membran do mikrofiltracji i ultrafiltracji z tych właśnie polimerów.

  • Filtr grawitacyjny

    Filtr, w którym siłą napędową procesu filtracji jest ciężar oczyszczanego strumienia cieczy, tj. spływ grawitacyjny cieczy przez złoże porowate. 

  • Filtr świecowy

    Filtr w postaci tuby (naboju) do wielokrotnego użytku; wykonany z ceramiki,  metalu, tworzywa sztucznego lub tkaniny; przepływ filtrowanego płynu przebiega w kierunku od zewnętrznej powierzchni filtra ku jego wnętrzu.

  • Wady i zalety technik membranowych

    Istnieje kilka kluczowych problemów związanych z zastosowaniem membran w inżynierii środowiska:

    • wydajność musi być ekonomicznie uzasadniona, a kontrola zanieczyszczeń membran (fouling) powinna być rozwiązana, ponieważ zjawisko to odgrywa znaczącą rolę w przypadku oczyszczania niejednorodnych strumieni ścieków,
    • jakość produktu powinna stwarzać możliwość ponownego wykorzystania lub odprowadzania uzyskiwanych strumieni ścieków bez szkody dla środowiska przyrodniczego.

    W celu sprostania wymaganiom stawianym w powyższych punktach konieczne są odpowiednie metody wstępnego przygotowania strumienia ścieków i wody przed wprowadzeniem do systemów membranowych, a niestety jest to związane z podnoszeniem kosztów. 

    Należy znaleźć sposoby redukcji kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, ponieważ to one decydują o atrakcyjności metody uzdatniania.

    Zastosowanie technik membranowych w ochronie środowiska jest związane z szeregiem korzyści, do których zalicza się przede wszystkim:

    • niskie zużycie energii, wynikające z uniknięcia przejść międzyfazowych,
    • brak konieczności dodawania chemikaliów tzn. brak odpadowych strumieni,
    • łatwe powiększanie skali technologicznej (system modułowy),
    • prowadzenie separacji w sposób ciągły,
    • możliwość łatwego łączenia procesów membranowych z innymi procesami jednostkowymi (procesy hybrydowe),
    • możliwość poprawiania własności separacyjnych membran w trakcie eksploatacji systemu, 
    • prowadzenie separacji w łagodnych warunkach środowiskowych.

    Ograniczona żywotność membran i często niska ich selektywność dla danego procesu separacyjnego mogą być uważane za niedogodność ale to rzadkie przypadki. 

    Membrany, szczególnie polimerowe, charakteryzują się w wielu przypadkach ograniczoną wytrzymałością chemiczną i termiczną.

  • Instalacje membranowe

    Charakteryzują się prostotą konstrukcji i związaną z tym łatwością obsługi. Proces można całkowicie zautomatyzować i obsługę ograniczyć do kontroli pomp i ciśnienia membran a także kontroli stanu powierzchni membran. 

    Ważną zaletą tych metod jest możliwość pracy w temperaturze otoczenia. Ma to szczególne znaczenie przy pracy z cieczami łatwo lotnymi lub ze związkami organicznymi ulegającymi rozpadowi w podwyższonej temperaturze, czy też polimeryzacji. Niestety właściwości materiału, z którego wykonana jest membrana narzucają ograniczenia dotyczące przede wszystkim odczynu pH filtrowanego roztworu i jego temperatury. Niektóre roztwory niewodne lub zawierające substancje o właściwościach silnie utleniających mogą spowodować zniszczenie membrany.

    Kolejnym problemem jest ograniczony stopień zatężania substancji. W przypadku związków niskocząsteczkowych jest on stymulowany przez ciśnienie osmotyczne. Dla większości roztworów soli metali, cukru ciśnienie osmotyczne przy stężeniu 10–15% przyjmuje tak wysokie wartości, że stawia pod znakiem zapytania ekonomiczną opłacalność zastosowania membran. W przypadku roztworów zawierających cząsteczki makromolekularne stopień zatężenia ograniczony jest przez lepkość roztworu. Lepkość filtrowanego roztworu nie może ograniczać osiągnięcia odpowiedniej prędkości przepływu nad powierzchnią membrany. Rozdzielany roztwór nie powinien zawierać substancji łatwo krystalizujących lub koagulujących, gdyż wytwarzają one na powierzchni membrany dodatkową warstwę ograniczając szybkość filtracji.

     

  • Absolutny

    Określa stan, którym dochodzi do zatrzymania wszystkich cząstek (100%) na przegrodzie filtracyjnej o danej wielkości w trakcie procesu filtracji.

  • Adsorpcja

    Separacja cieczy, gazów, koloidów lub substancji zawieszonej z medium poprzez przyleganie do powierzchni lub porów substancji stałej.

    Zjawisko polegające na gromadzenia się cząsteczek substancji (gazu, cieczy lub ciała stałego) na powierzchni ciała stałego lub cieczy i wywiązaniu pomiędzy tymi cząsteczkami wiązania chemicznego(chemisorpcja) bądź fizycznego (adsorpcja fizyczna).

  • Analiza chemiczna

    Identyfikacja (chemiczna analiza jakościowa) i oznaczanie ilościowe (chemiczna analiza ilościowa) składu substancji.

  • Sterylny

    Materiał niezawierający żadnych żywych drobnoustrojów (także wirusów) oraz ich form przetrwalnikowych.

  • Efektywna powierzchnia filtracyjna

    Część powierzchni filtracyjnej, przez którą przepływa płyn w trakcie prowadzenia procesu.

  • Efektywność filtracji

    Parametr określający najmniejszy rozmiar cząstek zatrzymywanych z oczyszczanego strumienia na przegrodzie filtracyjnej. 

  • FDA

    Food and Drug Administration.

  • Filtr

    Urządzenie stosowane do zatrzymywania pewnych cząstek i przepuszczania innych, używane do usuwania zbędnych lub szkodliwych substancji z cieczy i gazów.

  • Koncentrat

    Całkowita ilość rożnych substancji pozostałych na filtrze po procesie filtracji. Część strumienia cieczy, która ulega zatrzymaniu na membranie; strumień „wzbogacony”  w zanieczyszczenia.

  • Kompatybilność

    Termin używany do określania braku reaktywności pomiędzy materiałem  z jakiego jest wykonany filtr a substancją oczyszczaną. 

  • Kosz filtracyjny

    Element układu filtracyjnego mający na celu podtrzymanie filtra workowego lub wstępne oczyszczenie strumienia z zanieczyszczeń stałych.

  • Medium filtracyjne

    Materiał, złoże przepuszczalne, który w trakcie procesu filtracji zatrzymuje pewne cząstek a inne przepuszcza. 

Tagi